Heerder aannemers  | 4xWarnerius Warnerius van Ouwerkerk | Hendrik Willem | HeinKerkgeschiedenisBegraafplaatsen
Riek | Gerritje | Warnerius A | Hendrik Willem Johannes | Henk WEH | Truus | Kwartierstaat | Gezina Hendrika | Grietje | Johanna

DE CHRISTELIJKE AFGESCHEIDEN GEMEENTE
IN HEERDE


1834
In 1834 vond de "Afscheiding" plaats. In Heerde trokken velen in de periode van 1835 tot 1842 uit de Hervormde Kerk naar de molen van Jans Mulder in Wapenveld. Enige tijd later werd samengekomen in het gebouw aan de Bonenburgerlaan te Heerde.

In het ledenboek van de Christelijke Afgescheiden Gemeente te Heerde staan onze voorouders Warnerius van Oukerk Sleijster en Hendrikje Niemeijer vermeld onder de nummers 189 en 190, met de opmerking: "tijd van aanneming" 6-1-1850. Dat is dus 3 jaar na hun huwelijk in Heerde. Wellicht trouwden zij ook in de CAG en deden zij dus 3 jaar later 'belijdenis'.

In het doopboek van de Christelijke Afgescheiden Gemeente te Heerde vinden we de doopinschrijvingen van alle zeven kinderen van Warnerius van Oukerk Sleijster en Hendrikje Niemeijer. De naam werd wel eens verschillend geschreven: tot 1853 wordt de naam Oukerk geschreven, daarna vijf keer de naam Ouwerkerk. Verder vinden we er ook nog de doopinschrijving van hun oudste kleinzoon Warnerius van Ouwerkerk Sleijster (zie: Heerder aannemers). Hij was de oudste zoon van hun eerste kind, Warnerius.

In het ledenboek worden vier van de kinderen vermeld die als lid werden aangenomen, n.l.:
Warnerius Sleister in 1871 (23 jaar)
Grietje Sleister in 1876 (20 jaar)
Johanna Sleister in 1882 (18 jaar)
Hendrik Slyster in 1888 (21 jaar).
(Let op de (verkeerde) schrijfwijze)

Huwelijksinzegeningen heb ik niet kunnen vinden.

Problemen
In 1864 ontstonden er problemen in de Christelijke Afgescheiden Gemeente. Velen onttrokken zich en vormden de Christelijk Gereformeerde Gemeente (later Geref. Kerk) in de Kanaalstraat. Achter de naam van zoon Warnerius vinden we, zonder datum (dat zal ± 1890 geweest zijn?), de overduidelijke vermelding: "overgeloopen, Christ. Ger. Kerk alhier."

Archief
In het dossier van de Vrije Evangelische Gemeente (VEG) vond ik in 1992 een envelop uit Orange City geadresseerd aan Warnerius van Oukerk Sleijster te Heerde. De brief moet afkomstig geweest zijn van Warnerius Sleijster, de zoon van Albertus de doodgraver. Waarschijnlijk hebben de beide achterneven contact met elkaar gehouden. Toen ik het jaar daarop meer gegevens zocht, was de envelop helaas niet meer aanwezig.

De oude archiefstukken van de VEG aan de B. van Dijklaan worden bewaard in het gemeentearchief. De oorspronkelijke doop- en ledenboeken dragen de naam Christelijke Afgescheiden Gemeente.

BEKNOPTE HEERDER KERKGESCHIEDENIS
 

1517

De Hervorming, in Heerde in 1600.

1834

De Afscheiding, in Heerde in 1835.
 - 1835 in Wapenveld in molen van Jans Mulder
 - 1842 in Heerde in de Bonenburgerlaan (in 1850: 135 leden)
 - 1862 'Wapenveld' wordt zelfstandige gemeente

1864

Splitsing van de Christelijke Afgescheiden Gemeente in:
 - Christelijke Afgescheiden Gemeente (later V.E.G.) en
 - (Christelijke) Gereformeerde Gemeente (later Kanaalstraat).

De V.E.G. behoudt het gebouw in de Bonenburgerlaan en heet achtereenvolgens:
  a. Christelijke Afgescheiden Gemeente
  b. Vrije Christelijke Gemeente 1904
  c. Vrije Hervormde Zendingsgemeente/Vrije Gemeente
  d. Vrije Evangelische Gemeente 1923/1940
      (in 1938 verhuisd naar nieuw gebouw in de B van Dijklaan)
      (in het oude gebouw ontstaat de Evangelische Gemeente van Ds. Harkema
       die in 1945 wordt opgeheven; velen gaan naar de VEG)

De (Chr) Gereformeerde Gemeente gaat in:
 - 1864 naar Markluiden en in
 - 1870 naar de Kanaalstraat (heette destijds nog Heilige Weg)

1886

De Doleantie, is in Heerde niet merkbaar

1892

De Vereniging, dat is het samengaan van "dolerende hervormden" en "afgescheidenen" is in Heerde slechts merkbaar in 1892 door het aannemen van de naam Gereformeerde Kerken.

Onvrede van bezwaarde afgescheidenen met de Vereniging geeft een splitsing
 - in 1907 ontstaat de Christelijke Gereformeerde Kerk in Markluiden
 - in 1924 verhuisd naar de Bonenburgerlaan
 - in 1968 verhuisd naar de Acacialaan

1944

De Vrijmaking (vanuit de Geref. Kerk):
  in Heerde ontstaat in 1947 de Vrijgemaakt Gereformeerde Kerk, Bonenburgerlaan

1969

Splitsing in de Vrijgem. Geref Kerk: Ned Geref. in Julianalaan, nu Heertganck/Noordgouw

 

MEER KERKGESCHIEDENIS

Uit: De Schaapskooi - 30 augustus 2005

In Heerde zijn dat de Geref. Ontmoetingskerk (Kanaalstraat) en de Vrij Evangelische Kruiskerk (B. van Dijklaan). Deze bijdrage, maar ook nog vele andere wetenswaardigheden met betrekking tot de vele activiteiten op Monumentendag, zijn te lezen in een speciaal hiervoor gemaakt boekje, waarin ook een fietsroute is uitgezet die voert langs het historisch erfgoed van Heerde, Veessen, Vorchten en Wapenveld.

Het is niet zo gemakkelijk vast te stellen wanneer de geschiedenis van de gereformeerde kerk in Heerde is begonnen. Veel documenten zijn in de loop de jaren verloren gegaan en van het optreden van Ds Brummelkamp is weinig schriftelijk vastgelegd. Toch mag worden aangenomen dat de Gereformeerde Kerk van Heerde / Wapenveld op dezelfde dag als de Gereformeerde Kerk van Hattem “tot openbaring is gekomen”, en wel op 21 november 1835.

De eerst twee jaren hebben de Heerder Afgescheidenen het moeilijk gehad. De plaatselijke overheid probeerde de in haar ogen ongeoorloofde godsdienstoefeningen te verhinderen en te verstoren. De samenkomsten vonden daarom op wisselende locaties plaats. In 1842 kreeg de afgescheiden kerk evenwel haar eerste kerkgebouw: de nu op de Rijksmonumentenlijst staande kerk aan de Bonenburgerlaan (de huidige Gereformeerde Kerk Vrijgemaakt).

In 1864 was er weer een afscheiding. De grote groep die zich afsplitste behield het kerkgebouw. Uit deze groep ontstond de Vrij Evangelische kerk (zie artikel Vrij Evangelische kerk). Het overgebleven groepje moest weer geheel opnieuw beginnen, groeide evenwel en konden omstreeks 1870 een nieuw kerkje met ongeveer 200 zitplaatsen bouwen aan de Kanaalstraat. Dit kerkje werd in 1886 vergroot met een zijvleugel.

In het begin van de 20e eeuw werd ook dit gebouw te klein en werd besloten tot de bouw van de huidige kerk op dezelfde plaats. In 1919 kwam dit markante gebouw van architect Cornelis Zaal uit Bodegraven gereed. Het werd in eigen beheer door de timmerlieden Van Ark en Van Ouwerkerk-Sleijster gebouwd. Het orgel is vervaardigd door de Heerder Orgelmakerij Gebr. Reil b.v. met gebruikmaking van een oud front afkomstig uit Heemskerk.

De grote groep die zich in 1864 afscheidde ging door als Vrije Gereformeerde Kerk in het kerkgebouw aan de Bonenburgerlaan. Later werd de naam veranderd in Vrij Evangelische Kerk. Na een aanvankelijk bloei brak een heel moeilijke periode aan. Het kerkgebouw moest worden verlaten (werd particulier bezit) en de klein geworden groep kwam bijeen in diverse noodlocaties.

Toch kwam er een kanteling en dat had tot gevolg dat in 1938 weer een eigen kerk betrokken kon worden: de Kruiskerk aan de B. van Dijklaan 3. De architect van deze kerk was de Amsterdamse kerkbouwer Ferd. B. Jantzen, de directie van de bouw was in handen André C. Kammeijer. Het orgel is afkomstig uit Vreeswijk en is rond 1900 gebouwd door Van Gelder uit Leiden. De kerk heeft mooie gebrandschilderde ramen.

Lees meer over de "Afscheiding" in de krantenartikelen van journalist Wout Sleijster

designed by Sitelight